Medycyna tybetańska

Tradycyjna medycyna tybetańska jest prastarym naturalnym systemem uzdrawiania, rozpatrującym ciało człowieka jako całość na  wielu poziomach- fizycznym, energetycznym, mentalnym. Zawiera dogłębną wiedzę na temat anatomii, fizjologii oraz patologii, jak również skuteczne metody diagnostyczne i terapeutyczne. Ponadto, posiada kompletny system filozofii, kosmologii i anatomii subtelnej połączonej z praktykami duchowymi.

Zdrowie jest postrzegane jako wielopoziomowy stan równowagi – umysłu,  energii i ciała. Spośród trzech aspektów energia odgrywa najważniejszą rolę, ponieważ służy jako łącznik pomiędzy ciałem i umysłem.  W medycynie tybetańskiej uważa się, że energia powstaje poprzez współoddziaływanie pięciu żywiołów tj. przestrzeni, powietrza, ognia, wody i ziemi. Podstawową właściwością przestrzeni jest pustość lub potencjał, z którego wyłaniają się wszystkie zjawiska. Element powietrza generuje ruch przyczyniający się do wzrostu i rozwoju żywiołu ognia, którego ciepło i gwałtowność prowadzą do powstania elementu wody. Główną funkcją wody jest płynność i integralności, natomiast ziemi wytrzymałość i stabilność.

Pięć żywiołów kondensują się do trzech szczególnych właściwości, zwanych trzema energiami (ang.: humors, tyb.: Nyepa, sansk.: Dosza) . Te trzy energie nazywane są Żółcią (tyb. Tripa), Flegmą (tyb. Beken) i Wiatrem (tyb. Lung); na poziomie umysłu są one związane z poszczególnymi emocjami (gniew, niewiedza, pożądanie) oraz posiadają odpowiednio właściwości gorąca, zimna i neutralności. Każda z nich pełni kreślone funkcje w organizmie i właśnie ich równowaga zapewnia zdrowie i dobre samopoczucie. (zobacz tabelka poniżej)

 

Trzy energii:

Nazwa tyb.(translit. Whyliego)	Nazwa polska	Żywioł	Emocja	Funkcjeogólne	Funkcje specyficzne
Lung(rlung)	Wiatr	przestrzeńpowietrze	pożądanie	ruch	system nerwowy, pamięć, mowa, krążenie, oddychanie,wydalanie,aktywność umysłowa
Tripa (mkhrispa)	Żółć	ogień	gniew	ciepło	regulacja temperatury ciała, katabolizm, trawienie, funkcje wątroby i pęcherzyka żółciowego, wzrok,odwaga, determinacja
Beken (Badkan)	Flegma	ziemiawoda	niewiedza	stabilnośćintegralność	anabolizm, formacja struktury fizycznej ciała, płyny ustrojowe, sen, cierpliwość, tolerancja

 

Przyczyny chorób według TMT

Do rozwoju choroby dochodzi, gdy owa chwiejna równowaga 3 energii zostaje zaburzona. Może do tego dojść pod wpływem czynników wewnętrznych, psychicznych, takich jak przeszkadzające emocje – nazywanych w medycynie tybetańskiej przyczynami pierwotnymi; bądź pod wpływem czynników zewnętrznych, takich jak niewłaściwe odżywianie, styl życia, wpływ negatywnych energii i klimatu – nazywanych przyczynami wtórnymi.

Uważa się, że pierwotna przyczyna wszystkich chorób to ignorancja (tyb. marigpa), niewiedza o naturze umysłu. Jest to punkt styczny z filozofią buddyjską, która twierdzi, że to właśnie niewiedza o prawdziwej naturze umysłu jest przyczyną wszelkiego cierpienia, włącznie chorób fizycznych czy psychicznych. Poprzez pracę z umysłem możemy osiągnąć stan stałego szczęścia oraz zdrowia.

Choć system tradycyjnej medycyny tybetańskiej jest jednym z najstarszych na świecie, jest wciąż z powodzeniem praktykowany do dziś, jak na wschodzie, tak i w krajach zachodnich. Współczesne badania naukowe potwierdzają nadzwyczajne korzyści tej dawnej tradycji medycznej.

 

Podstawowe cele terapii

• Zapobieganie chorobom

Zapobieganie chorobom, właściwa dieta i zdrowy styl życia to fundamenty TMT. Większość chorób chronicznych naszych czasów jest wynikiem zaburzeń mentalnych, nieodpowiedniej diety oraz niewłaściwego stylu życia. Cukrzyca i choroby układu sercowo-naczyniowego są tego przykładem.

• Leczenie chorób

Początkowe zaburzenie równowagi na poziomie energii manifestuje się następnie na poziomie fizycznym jako choroba. Aby przywrócić straconą równowagę między energiami należy rozpoznać przyczyny choroby i dobrać odpowiednią metodę leczenia.

Diagnoza w TMT

TMT używa trzech podstawowych metod diagnostycznych:

• obserwacja (tyb. lTa ba – patrzeć, obserwować) –  ocena kształtu i profilu ciała pacjenta, cery, organów zmysłu ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyk wyglądu języka oraz moczu.
• badanie palpacyjne (tyb. Reg pa – dotykać) – badanie pulsu oraz punktów wrażliwych. Badanie pulsu jest bardzo ważną metodą diagnostyczną stosowaną w większości medycyn wschodnich. Należy podkreślić, że sztuka analizy pulsu w medycynie tybetańskiej różni się od innych systemów.
• wywiad (tyb. Dri ba – zadawać pytania)

 

Leczenie w TMT

Cztery podstawowe metody terapeutyczne w TMT to: dieta, zdrowy styl życia, leki i terapie zewnętrzne.

• Dieta
  Według medycyny tybetańskiej każdy człowiek powinien znać swoją konstytucję w celu doboru odpowiedniej diety niezbędnej do zachowania równowagi w organiźmie.
• Styl życia

Zdrowy tryb życia według medycyny tybetańskiej to nie tylko regularne ćwiczenia, ale znalezienie odpowiedniej równowagi w każdym momencie dnia oraz we wszystkich aspektach życia ( przebudzenie, sen, jedzenie, ruch, seks, praca, odpoczynek). Wskazane jest znalezienie czasu na medytacje, ćwiczenia oddechowe czy jogę pozwalające zredukować stres fizyczny i mentalny, który jest przyczyną wielu chorób.

• Leki

Farmakopea tybetańska posiada szeroką gamę wieloskładnikowych leków ziołowych. Oprócz substancji roślinnych są używane minerały oraz wyjątkowo substancje pochodzenia zwierzęcego. Większość substancji terapeutycznych występuje na terenie Azji, ale istnieją minerały i zioła, które można znaleźć również w Europie. Środki lecznicze mogą być w postaci pigułek, proszków, wywarów, ekstraktów, kremów i maści. Główną chrakterystyką tybetańskich leków jest ich wieloskładnikowość. Prosty preparat może zawierać 10 różnych substancji natomiast inne medykamenty mogą posiadać nawet 70 składników. Skład leków, dobierany w oparciu o smak i właściwości substancji, ma pomóc w odzyskaniu rónowagi między trzema energiami. Współczesne badania naukowe wykazują skuteczność tych leków (zobacz Padma AG).

• Terapie zewnętrzne

Tradycyjna medycyna tybetańska ma do zaoferowania wiele terapii zewnętrznych, każdą z nich można zastosować pojedyńczo lub w połączeniu z innymi.

Masaż – Kunye (tyb. bsKu mNye)
Ku Nye jest formą masażu terapeutycznego i częścią integralną tradycyjnej medycyny tybetańskiej. Może być zastosowany do podtrzymania lub przywrócenia równowagi trzech energii.  (czytaj więcej)

Moksa – Metsa (tyb. Me bTsa) Moksa jest terapią zewnętrzną polegającą na dostarczeniu ciepła specyficznym punktom na ciele. W TMT istnieje 20 typów moksy dla wielu problemów zdrowotnych.

Akupunktura – Turcze (tyb. Thur dPyad)
Sztuka akupunktury tybetańskiej była na wiele lat stracona, ale dzięki pracy i badaniom dr. Nidy Chenagtsanga powraca się dziś do jej stosowania. Jest to system odmienny od powszechnie znanego z medycyny chińskiej.

Bańki – Mebum (tyb. Me Bum)
W medycynie tybetańskiej stawia się miedziane bańki w celu złagodzenia bólu i odblokowania energii.

Ponadto wykorzystuje takie terapie jak:

• balneoterapia z użyciem ziół – Lum (tyb. Lums)
• puszczanie krwi – Targa (tyb. gTarga)
• kompresy – Dug (tyb. Dugs)
• terapia pałeczkowa – Yukczo (tyb. dByug bChos)
• moksa mongolska – Horme (tyb. Hor Me) – moksa z użyciem ciepłego olejku i ziół